‘’Kadınların iş hayatının içerisinde olması ekonomik kalkınma için önem taşır. Küçük işletmelerin olması, ekonominin büyümesinde, istihdam yaratılmasında da hayati öneme sahiptir. Her iş insanı gibi kadınlarda işletmeleriyle büyük küçük fark etmez bulundukları bölgeye ekonomik anlamda katkı koyar.’’
- Türkiye’nin kurulan ilk kadın derneği başkanısınız. Derneğinizden bahsetmeden önce bize kendinizden bahseder misiniz?
Tabi, kısaca bahsetmeye çalışayım; 8 Şubat doğumlu Kova burcu bir sosyal girişimciyim. Bir kızım ve bir de torunum var. Bu konuda kendimi çok şanslı hissediyorum. İş hayatıma 1991 yılında yine turizm dalında çalışarak başladım, 2003 yılında ise kendi işyerimi açma kararı aldım ve kendi acentem NEVATUR’u kurdum. Ekibimiz ile harika bir uyum içinde işimizi sürdürüyoruz. Şimdilerde ise üretim ve ihracat konusunda 2 arkadaşımla birlikte yeni girişimlerimiz var. Bunların dışında işimden de anlaşılacağı gibi uslanmaz, yorulmaz bir gezginim. Dile kolay tam 27 yıldır geziyor, gezdiriyorum. En büyük amacım, kızımın ve torunumun mutluluğu. Okumayı, gezmeyi, müziği, insanlarla sosyalleşmeyi çok seviyorum. Yazmayı da çok seviyorum, özellikle gezi hatıraları çok keyifli. Bir gün oturup onları da yazabileceğimi düşünüyorum. İş hayatında duyduğum en büyük haz, geriye dönüp baktığımda benimle çalışanların gerçekten mutlu olarak çalıştıklarını ve hala karşılıklı sevgi içinde olmamızı görmemdir.
- Sizi çalışma hayatına ve bu yolda kadının en önemli temsilcilerinden olma noktasında körükleyen şey neydi?
Aslında sosyal girişimci olmak mutlaka bir sivil toplum kuruluşunda olmakla daha da anlam kazanıyor. Projelerinizi hayata geçirerek topluma fayda etmek daha da keyifli hale geliyor. İŞKAD kadınlara ve özellikle işkadınlarına fayda sağlayacak projeler gerçekleştirmekte. Potansiyel kadın girişimciler için okullarda eğitimler vermekte, bu konuda tüm üyelerimiz gönüllü olarak her yerde eğitim, bilgilendirme toplantıları yapmaktan, deneyimlerini paylaşmaktan büyük keyif alırlar. İşte bu gruplarda, bu güzel kadınlarda benim İŞKAD ile buluşmama vesile olmuştur. Ülkemizde çok az olan kadın girişimci sayısını artırmak, gençlerimizi girişimciliğe yöneltmeye çalışmak beni bu kararı almaya yöneltmiştir.
- Adana İş Kadınları Derneği (İŞKAD) nasıl kuruldu ve gelişti? İŞKAD’ın kuruluş amacı hakkında bilgi alabilir miyiz?
1999 yılında Adana’da kurulan Anadolu’nun ilk İş Kadınları Derneği İŞKAD’ın sektörlerinde başarılı 100’e yakın üyesi bulunmaktadır
İŞKAD’ın üye profili yüzde 70 girişimci işveren, yüzde 30 üst düzey profesyonel yöneticilerden oluşmaktadır.
Kentin Kurumlar Vergisi rekortmenleri arasında ilk yüzde 4 İŞKAD üyesi bulunmakta, her üye ortalama 22 kişi istihdam etmektedir. Adana İŞKAD, TÜRKONFED’e, ÇUKUROVASİFED çatısı altında girmiştir.
Ayrıca;
*İş dünyasında kadının etkinliğini artırma,
*Girişimci kadın sayısını çoğaltma ve kadınların karar mekanizmalarında daha çok yer almasını sağlama,
*Var olan iş yaşamındaki kadınları güçlendirme,
*Bölgenin sosyo-ekonomik gelişimine katkı koyma,
*Ülke ve kent ekonomisinin gelişimine yönelik proje ve uygulamalar hakkında üyelerinin görüş ve önerilerini çeşitli platformlarla ilgililere ulaştırma,
*Türk iş kadını ile Avrupa ve dünya iş kadınlarının entegrasyon sürecini hızlandırma amacı ile yoluna devam etmektedir.
- Tarihten bugüne kadının konumu nasıl değişim gösterdi ve şekil aldı anlatır mısınız?
Tarihten bugüne toplumsal gelişim ve hayatın akışı kadın ve erkekle birlikte biçimlenir. Kadının da erkeğin de
kendine has özellikleri ve hayatta belli yerleri vardır. Her iki cins toplumsal işleyişe katkı koyar. Kadının aile içerisindeki pozisyonu anne olma sıfatı, kadına biçilen kültürel roller gereği zaman zaman toplumsal hayata katılımı engellenmiş olup eşitsizlikler ortaya çıkmıştır. İlerleyen teknoloji, hayata dair gelişmeler, modernleşme ve sanayileşme kadını evden çıkartarak iş hayatının içine almış ve ekonominin vazgeçilmez parçası haline getirmiştir. Bununla birlikte kadınlar pek çok sorunla karşı karşıya kalmıştır. Ama kadın her şekilde toplumsal hayatın içerisinde yer almıştır ve alacaktır da. Sanayi 4.0’ın konuşulduğu şu günlerde artık kadın erkek herkesin ortak girişimciliği desteklemesi ve bu konuda özel çalışmaları sözde değil özde yapması ile kadın gerçek yerini bulabilecektir.
- Kadınların Türkiye ekonomisine yön verecek iş insanlarımız arasındaki yerini alması için dernek olarak üyelerinize ne gibi destekler veriyorsunuz?
Adana İş Kadınları Derneği olarak; kadınların Türkiye ekonomisinde yer almaları, iş insanı olarak becerilerini ve donanımlarını gösterebilmeleri için eğitimler ve mentörlük vermek, üyelerinin büyümelerini desteklemek ve bu konuda yol gösterici olmak, finansal anlamda kaynak bulmalarında fikir vererek destek olmak, kazan kazan mantığı ile dernek üyeleri arasında ticari dolaşımın olmasını teşvik etmek gibi destekler veriyoruz. Mesela ihracat yolunu açmak ve bu konuda bilgilendirmek için farklı yurtdışı pazarlardan ve bakanlıktan konuları ile ilgili konukları davet edip bu konuda bilgilendirmeler gerçekleştirdik. Yine bu konuda Adana Sanayi Odası ile birlikte üyelerimize TradeMap eğitimlerini de yapılmıştır.
- Kadın girişimcilerin genelde sizden ne gibi talepleri oluyor ve sorunlara çözüm bulma noktasında nasıl bir çalışma içerisinde oluyorsunuz?
Kendi işini kurmuş ya da yeni girişimci olan kadınların öncelikle finansal anlamda sorunlarını çözmek için öneri ve yol gösterme talepleri oluyor. Bu anlamda da devreye bankaların Girişimci kadın destekleri, EBRD, KOSGEB ve diğer kurumlardan alınacak hibeler için yönlendirmelerimiz giriyor.
Ayrıca kadın girişimciler manevi anlamda iş kurarken ve işlerini kurduklarında desteğe ihtiyaç duyuyorlar. Özgüvenlerinin arttırılmasına yönelik görüşmelerle kadınların başarı istekleri öne çıkartılıyor.
- Adana’da kadın girişimcilerin Adana ya da Türkiye ekonomisine katkısı nedir?
Kadın girişimcilerin katkısını Adana bazında değil de yurt genelinde düşünmemiz gerekliliğine inanıyorum. Kadınların iş hayatının içerisinde olması ekonomik kalkınma için önem taşır. Küçük işletmelerin olması, ekonominin büyümesinde, istihdam yaratılmasında da hayati öneme sahiptir. Her iş insanı gibi kadınlarda işletmeleriyle büyük küçük fark etmez bulundukları bölgeye ekonomik anlamda katkı koyar.
- Ülke olarak işsizlik en büyük sorunlarımızdan biri. İşsizlikten en çok genç kesim etkileniyor. Genç işsizliğinin sebebi yanlış bölüm tercih edilmesi mi yoksa bunun başka bir sebebi var mı?
Genç kesimin en çok işsizlikten etkilendiğini biliyoruz. İşverenin ucuz iş gücü tercihi sebebi daha piyasaya girmeden ücrete dair kararsızlıklar yaşamasına ve yanlış seçimlerle istikrarlı çalışmasını engelliyor. Özel sektör ve kamu kurumlarının gençlerimize yeni iş imkânları oluşturacak şekilde ilerlediğini söyleyebilmek ise çok güç. Daha fazla ücret almak adına, sosyal güvencelerinden vazgeçerek kayıt dışı çalışmaları da genç işsizliğinin toplumsal sonucu. Ayrıca gençlerin çağımızın gerektirdiği yeterli bilgi ve beceriye sahip olamamaları iş piyasasında tercih edilmemelerine neden olmaktadır. Bence en önemli nedenlerden birisi de mezuniyet sonrası ücret beklentilerinin yüksek olması, işe iyi bir pozisyondan başlama istekleri, buna karşın yeterli deneyime sahip olmamaları gibi nedenlerle iş piyasasına girişte uzun bir bekleme süresiyle karşı karşıya gelmelerini doğal olarak da genç işsizliğini tetikliyor. Yanlış bölüm tercihinin en düşük sebeplerden biri olduğunu düşünüyorum.
- Adana bölgesi hangi alanlarda kalifiye eleman sorunu yaşıyor? Bu sorunun çözümü ve Çukurova’nın kalkınması noktasında tavsiyeleriniz var mı?
Adana bölgesinde teknik eleman ihtiyacının giderilememesi ve nitelikli ara elemanların olmaması sıkıntısını yaşıyor. Bu sorunun çözülmesi için de daha çok teknik ve mesleki eğitim kurumlarının açılması ve öğrencilerin bu eğitim kurumlarına yönlendirilmesinin yapılması fayda sağlayacaktır.
‘’Bu ülkede yaşıyoruz ve hepimiz üzücü durumlardan elbette etkileniyoruz ancak gençlerimizi, çalışanlarımızı bu konuda bilgilendirmek ve bunun geçici olduğu konusunda aydınlatmak gerektiğini düşünüyorum.’’
- Adana bölgesi turizm olarak aslında çok zengin bir yer. Peki, turizmi canlandırmak için burada neler yapılabilir, tavsiyeleriniz var mı?
Elbette ki öncelikle devlet destekli bir tanıtım çok iyi olacaktır diye düşünüyorum. Adana konum olarak tam bir turizm merkezi sayılabilecek konumdadır. Kilikya, Kapadokya, Antakya, Gaziantep ve tabi merkezde Adana olarak hemen hemen tüm bu bölgelerin ortasında kalmaktadır. Konaklama, ulaşım sıkıntısı yoktur, yemek kültürü ise mükemmeldir. Ancak elbette ki yapılacak daha çok şey var. Tüm bunların başında ise tanıtım gelmektedir. Avrupalı turisti cezp edecek bölgelerde tesisler teşvik edilmeli ve kıyı kesimi ise hem yerli hem yabancı turist için konaklayacak keyifli alanlar haline getirilmelidir. Yeni yapılacak havaalanının kentimizin turizmine çok faydası olabileceğini düşünüyorum. Yeni havaalanı ile birlikte Adana’ya direkt uçuşlar artacak ve gerçek turist sayısı artacaktır. Avrupalı turistin bölgeye gelmesi kente ve bölgeye çok büyük gelir ve refah sağlayacaktır.
- Doların son zamanlardaki hızlı yükselişi hakkındaki yorumlarınızı alabilir miyiz?
Bu elbette ki herkes için zorlayıcı bir süreç, ama buraya takılıp kalmak herkesi aşağıya çekecektir. Bu yükseliş veya kur dalgalanmaları bir süre devam edecek ve ardından bir çerçeveye oturacaktır. Bu konuda özellikle kanaat önderlerinin ölümcül bir tablo çizmeleri ürkütücü olacaktır. Bu ülkede yaşıyoruz ve hepimiz üzücü durumlardan elbette etkileniyoruz ancak gençlerimizi, çalışanlarımızı bu konuda bilgilendirmek ve bunun geçici olduğu konusunda aydınlatmak gerektiğini düşünüyorum.
- İnternette dolaşırken sizin yazılarınıza da rast geldim, hatta Beypazarı için yazdığınız yazıyı çok beğendim. Yazmayı seviyorsunuz galiba?
Evet, yazmayı ve okumayı çok seviyorum. Bir dönem haftalık bir gazetede köşem vardı ve çok keyif alıyordum ancak şu anda biraz ara verdim. En kısa zamanda yeniden yazmayı planlıyorum. Aslında gezilerde yazmak için öyle çok kaynak var ki… Bir destinasyona eğer ilk kez gidiyorsam çok etkileniyorum ve işte o duygularımı yazmak istiyorum. Bir gün bu duyguları, gördüklerimi ve hissettiklerimi derleyeceğim.
- Son olarak gündeminizde olan ve gerçekleştirmeyi düşündüğünüz hedef ve projeleriniz nelerdir?
Gündemimizde her zamanki gibi kadın girişimciliğine ve iş kadınlarının birbirine faydası olabilecek projelerimiz var. “Business Coach” projemizde bölgemizde iş kadınlarımızın birbirilerine faydası olmasını hedeflemekte ve kendi işlerinde tanıtımlar yapmakta ve proje dâhilindeki herkes diğer katılımcıların hem reklamını hem de pazarlamasını yapmakta. Bu grup kanalı ile gelen kişilere de indirim yapılmakta.
Ayrıca; KIRSALDAKİ MÜCEVHER isimli projemiz gündemde olup tüm belediyelerimize tanıtımı yapılmış ve desteklenmiştir. Önümüzdeki dönem kırsaldaki kadınlara girişimcilik eğitimleri verilecek olan bu projemiz hayata geçecektir.
